Keuzes maken

(overgenomen artikel Rondzendbrief Vereniging Ouders van een Overleden Kind in augustus 2009)

Rouwen is een taai proces. Het is zwaar en er komt geen eind aan. Anderen in je omgeving wíllen dat eigenlijk niet en stellen alles in het werk om dat taaie proces een beetje dragelijker, een beetje soepeler te maken. Goede raad is voor veel mensen niet duur. Ga er eens uit, verzet je zinnen. Je hebt zelf ook nog een leven hoor. Dat gaat zo voorbij. En denk nog eens aan je andere kinderen, die mogen toch ook wel iets. Niet op vakantie? Dat kan toch niet.
Wat absoluut niet past bij verdriet en rouw is gemakkelijke raad. Want wie doorgrondt jouw pijn op het moment dat de buren onbezorgd en blij de caravan uit de stalling halen, de jaarlijkse gezellige voorbereidingen treffen en op een bepaald moment vrolijk instappen en vertrekken. Het geeft een gevoel van heimwee naar tijden die je zelf ook gekend en meegemaakt hebt. Het gaat er niet om dat je iemand anders het geluk niet gunt maar het doet diep in jezelf zo zeer.
Soms kiezen mensen ervoor hetzelfde te doen als toen alles nog goed was, toen het gezin nog compleet was. Dat is geen gemakkelijke keuze en de tijd die je op de camping of elders doorbrengt kan een hele zware zijn. Soms ook kiezen mensen om even niet meer te gaan en soms ook wel om nóóit meer te gaan. Gelukkig kunnen ook mensen in rouw kiezen. Hun eigen afweging maken. En laat niemand daar een oordeel over vellen.
Ik was al op vakantie, een heel bijzondere vakantie. In de eerste week van juni verbleef ik aan de voet van d’Alpe d’Huez. Samen met 1300 anderen gingen onder andere de ons bekende Nienke Theunissen, zus van een overleden broer en mijn zoon Joost-Jan, broer van een overleden zusje en zoon van een vader die aan kanker overleed, die reusachtige berg op. Dat was een daad van moed, van doorzettingsvermogen, van enorm afzien maar ook van trouw en van trots. Allemaal in het kader van de actie van het KWF. “Opgeven is geen optie”. Ik heb nog nooit zo’n speciale, indrukwekkende vakantie meegemaakt. Alle 1300 mensen en degenen die hen begeleidden, met allemaal in hun hart, die ene, die er niet meer is. Overleden aan kanker. Of met de gedachte aan diegene die er nog wel is, dat kan gelukkig ook. Ik voelde me daar op die plek verbonden met ouders, met broers en zussen, allemaal lid van de Vereniging Ouders van een Overleden Kind, die hun kind moesten afstaan door die gruwelijk kwaadaardige ziekte. En ik dacht: wat een teken van hoop. Maar ook wat een bewijzen van liefde, van trouw, van opgeven is geen optie, ook na de dood.
Dáárom pakken mensen, weliswaar met tranen in de ogen en met een huilend hart, toch de caravan in. Dáárom stappen ze toch op de fiets. Ze gáán. Of ze gaan juist níet.
Want mensen die achterblijven zijn geen willoze dingen, overgeleverd aan verdriet en machteloosheid. Nee, het zijn mensen die keuzes kunnen maken. Dat kiezen is geen wondermiddel dat de schijnbare zinloosheid van het bestaan na de dood van je kind, broer of zus op slag doet verdwijnen. Het is geen truc die de leegte in één keer omtovert in levenslust. Maar ergens voor kiezen kan soms wel een opening maken. Keuzes die we maken geven ons een gevoel van kracht in onze zwakheid en kwetsbaarheid.
Een prachtig beeld van kracht vond ik in een gedicht van de veel te jong overleden theologe Kune Biezeveld in haar boek “Als scherven spreken”. Ze kreeg het gedicht van een vriendin.

Ik zie haar eerste bloei
nog op het kale hout
en vraag bezorgd
vanwaar die vroege groei
de nachten nog zo koud

de boom zegt niets
maar bloeit mij aan
alsof haar zachte kracht
de strengste vorsten zal weerstaan
ook deze nacht.

Die zachte kracht wensen wij elkaar in de Vereniging Ouders van een Overleden Kind, toe.


Toos Kool